Οι σημαντικότεροι σταθμοί που καθόρισαν την εναλλαγή της ηγεσίας – Από το χρίσμα στον Κ. Σημίτη και την εποχή Γ. Παπανδρέου, στην εκλογή του Ευ. Βενιζέλου, τη νίκη της Φ. Γεννηματά και τη διαδοχή της από τον Ν. Ανδρουλάκη

Μετά από μία κούρσα 100 ημερών, το ΠΑΣΟΚ δίνει ραντεβού στις κάλπες της Κυριακής, σε μία αναμέτρηση που θα κρίνει την επόμενη μέρα του Κινήματος. Το μεγάλο στοίχημα για το κόμμα είναι η διεύρυνση της συμμετοχής, που όλοι οι υποψήφιοι προκρίνουν ως έναυσμα για την επάνοδο του κόμματος σε κυβερνητική τροχιά.

Οι δημοσκοπήσεις προμηνύουν μία αμφίρροπη μάχη που – όπως όλα δείχνουν – θα κριθεί σε δεύτερο γύρο: θα καταφέρει ο Νίκος Ανδρουλάκης να πετύχει την ανανέωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του ή οι κάλπες θα σημάνουν αλλαγή σκυτάλης;

Στον μισό αιώνα της ζωής του, το ΠΑΣΟΚ μεσουράνησε στην ελληνική πολιτική σκηνή, πέρασε από τις εποχές της απόλυτης παντοδυναμίας στην εκλογική κατάρρευση, γνώρισε σαρωτικές νίκες αλλά και οδυνηρές ήττες, ενώ έξι πρόεδροι εναλλάχθηκαν στην ηγεσία του.

Εν όψει της αναμέτρησης της Κυριακής που θα κρίνει ποιοι θα πάρουν το εισιτήριο για τον δεύτερο γύρο της 13ης Οκτωβρίου, η «Ν» κάνει μία αναδρομή στις εσωκομματικές αναμετρήσεις του ΠΑΣΟΚ και στους σημαντικότερους σταθμούς που σφράγισαν την εναλλαγή της ηγεσίας.

Η 20ετία του Ανδρέα Παπανδρέου

Ο ιστορικός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, που ίδρυσε το Κίνημα στις 3 Σεπτεμβρίου 1974, οδηγώντας το στην εξουσία και σε αλλεπάλληλες εκλογικές νίκες, διατήρησε τα ηνία του κόμματος μέχρι τον θάνατό του, σε ηλικία 77 ετών, στις 23 Ιουνίου 1996.

Είχε προηγηθεί η παραίτησή του από τον πρωθυπουργικό θώκο λόγω της κλονισμένης υγείας του και η οποία οδήγησε στην διαδοχή του στην πρωθυπουργία από τον Κώστα Σημίτη, μετά από ψηφοφορία της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ.

Η αναμέτρηση Κώστα Σημίτη – Άκη Τσοχατζόπουλου στο 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ

Εν μέσω δραματικών διεργασιών και οργιώδους παρασκηνίου, αλλά και σε έντονα φορτισμένο κλίμα μετά την απώλεια του Ανδρέα Παπανδρέου, το 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ έδωσε στις 30 Ιουνίου του 1996 το χρίσμα στον Κώστα Σημίτη. Ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρόεδρος με 53,77%, επικρατώντας έναντι του συνυποψηφίου του, Άκη Τσοχατζόπουλου, που έλαβε 46,23%.

Το δαχτυλίδι της διαδοχής στον Γιώργο Παπανδρέου και η εκλογή από τη βάση

Μετά από 7,5 χρόνια στο «τιμόνι» του Κινήματος ο Κώστας Σημίτης παραιτείται και κινεί τη διαδικασία για τη διαδοχή του, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάληψη της αρχηγίας από τον Γιώργο Παπανδρέου. Ο τελευταίος αναδείχθηκε πρόεδρος στις 8 Φεβρουαρίου 2004 μέσα από μία ανοιχτή, μαζική διαδικασία, στην οποία καταγράφηκε ρεκόρ συμμετοχής, πάνω από 1.000.000 πολιτών, σύμφωνα με το κόμμα.

Η τριπλή εκλογική ήττα από τη Ν.Δ. (βουλευτικές εκλογές 7ης Μαρτίου 2004, ευρωεκλογές 13ης Ιουνίου 2004, βουλευτικές εκλογές 16ης Σεπτεμβρίου 2007), που καθήλωσε το ΠΑΣΟΚ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ώθησε τον Γιώργο Παπανδρέου να ζητήσει ανανέωση εντολής από τη βάση.

Η κούρσα του Γ. Παπανδρέου με Ευ. Βενιζέλο και Κ. Σκανδαλίδη

Στις εσωκομματικές εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 2007 επανεκλέγεται πρόεδρος ο Γιώργος Παπανδρέου με ποσοστό 55,91%, επικρατώντας έναντι του Ευάγγελου Βενιζέλου (38,18%) και του Κώστα Σκανδαλίδη (5,74%). Με ανανεωμένη εντολή, ο Γιώργος Παπανδρέου πετυχαίνει διαδοχικές εκλογικές νίκες, αρχικά στις ευρωεκλογές και ακολούθως στις εθνικές κάλπες του Οκτωβρίου του 2009, οπότε και αναλαμβάνει την πρωθυπουργία.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο κατώφλι των μνημονίων και στο χείλος της χρεοκοπίας, ενώ το ελληνικό πολιτικό σκηνικό συνταράσσεται από τεκτονικές αλλαγές. Μετά από δύο χρόνια στην εξουσία, ο Γ. Παπανδρέου παραιτείται από πρωθυπουργός και την σκυτάλη παίρνει η μεταβατική κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου.

Η εκλογή του Ευάγγελου Βενιζέλου στην «καρδιά» της κρίσης

Μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης και υπό τη δύσκολη συγκυρία, ο Ευάγγελος Βενιζέλος επαναδιεκδικεί την ηγεσία και εκλέγεται στις 18 Μαρτίου 2012 νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μέσα από ανοιχτή εκλογική διαδικασία, στην οποία συμμετείχαν 236.151 ψηφοφόροι.

Στις εκλογές που προκηρύσσονται στις 6 Μαΐου 2012, το ΠΑΣΟΚ βλέπει τα ποσοστά του να καταποντίζονται και υποχωρεί στην τρίτη θέση με ποσοστό 13,18%. Ακόμη πιο οδυνηρές απώλειες υφίσταται το κόμμα στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 με το ποσοστό του να συρρικνώνεται στο 4,68%.

Η Φώφη Γεννηματά αναλαμβάνει τα ηνία

Στις 14 Ιουνίου του 2015, 52.388 μέλη και φίλοι του κινήματος προσέρχονται στις νέες εσωκομματικές κάλπες, και τα ηνία της παράταξης περνούν στα χέρια της Φώφης Γεννηματά. Με 51,7% η Φώφη Γεννηματά επικράτησε έναντι των συνυποψηφίων της Ανδρέα Λοβέρδου και Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου και ανέλαβε τη δύσκολη αποστολή της ανάκαμψης του κόμματος.

Η νίκη Γεννηματά στις εκλογές για την Κεντροαριστερά

Στις 12 Νοεμβρίου 2017, έπειτα από πρόταση της Φώφης Γεννηματά στο Συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, διεξήχθησαν οι εκλογές ανάδειξης ηγεσίας του νέου φορέα της Κεντροαριστεράς. Φώφη Γεννηματά και Νίκος Ανδρουλάκης έκοψαν πρώτοι το νήμα, αφήνοντας πίσω τους υπόλοιπους επτά διεκδικητές (Γιώργο Καμίνη, Γιάννη Ραγκούση, Γιάννη Μανιάτη, Σταύρο Θεοδωράκη, Κωνσταντίνο Γάτσιο, Απόστολο Πόντα και Δημήτρη Τζιώτη) και περνώντας στον β’ γύρο της 19ης Νοεμβρίου 2017, με την πρώτη να επικρατεί  τελικά με ποσοστό 56,75%

Ο αδόκητος χαμός της Φώφης Γεννηματά και το χρίσμα στον Νίκο Ανδρουλάκη

Τον Οκτώβριο του 2021 εκκινούν ξανά διαδικασίες για την εκλογή προέδρου πρόεδρου του Κινήματος Αλλαγής. Ωστόσο, η ραγδαία επιδείνωση της υγείας της Φώφης Γεννηματά την ανάγκασε να αποσυρθεί από την κούρσα, ενώ λίγες ημέρες αργότερα η ίδια άφησε την τελευταία της πνοή, νικημένη από τον καρκίνο.

Η διαδοχή Γεννηματά και η «μονομαχία» Ανδρουλάκη – Παπανδρέου

Τον Δεκέμβριο του 2021 στήνονται οι εσωκομματικές κάλπες για τη διαδοχή της με υποψήφιους τους Νίκο Ανδρουλάκη, Ανδρέα Λοβέρδο, Χάρη Καστανίδη, Παύλο Γερουλάνο, Γιώργο Παπανδρέου και Παύλο Χρηστίδη.

Το «εισιτήριο» για τον δεύτερο γύρο πήραν ο Νίκος Ανδρουλάκης και ο Γιώργος Παπανδρέου με τον πρώτο να επικρατεί με 67,9%, έναντι 32,1% που έλαβε ο πρώην πρωθυπουργός.

Η μάχη των «6» και το νέο ραντεβού με την ιστορία

Στις αυριανές κάλπες ο Νίκος Ανδρουλάκης επαναδιεκδικεί την ηγεσία έχοντας απέναντί του πέντε υποψηφίους: τον Χάρη Δούκα, τον Παύλο Γερουλάνο, την Άννα Διαμαντοπούλου, τη Νάντια Γιαννακοπούλου και τον Μιχάλη Κατρίνη. Η επόμενη σελίδα για το κόμμα θα γραφτεί στο νέο ραντεβού του ΠΑΣΟΚ με την ιστορία, τις δύο προσεχείς Κυριακές…