Η υπνική παράλυση είναι μια παραϋπνία που μπορεί να προκαλέσει προσωρινή αδυναμία κίνησης ή ομιλίας.
Μπορεί να εμφανιστεί καθώς βγαίνετε από το στάδιο ύπνου με γρήγορη κίνηση των ματιών (REM) και αρχίζετε να ανακτάτε τις αισθήσεις σας.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης, όλες οι αισθήσεις σας είναι ενεργές και έχετε πλήρη επίγνωση, αλλά το σώμα σας εξακολουθεί να κοιμάται. Αν και η υπνική παράλυση δεν είναι σωματικά επιβλαβής, μπορεί να αποτελέσει μια άκρως αγχωτική στα όρια της τρομακτικής εμπειρίας.
Η υπνική παράλυση μπορεί να είναι τρομακτική, αλλά δεν είναι επικίνδυνη. Συνήθως περνά μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα έως 2 λεπτά.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ξυπνήσετε, όπως:
1. Μετακίνηση ενός μικρού μέρους του σώματος
Αν βρεθείτε σε κατάσταση υπνικής παράλυσης, εστιάσετε κάθε σας προσπάθεια στο να μετακινήσετε μια μικρή περιοχή του σώματός σας, όπως:
- δάχτυλα χεριών/ποδιών
- μάτια (ανοιγοκλείνοντας γρήγορα τα βλέφαρα)
Κάτι τέτοιο μπορεί να βοηθήσει το σώμα σας να ξυπνήσει και να ανακτήσει πλήρως τις αισθήσεις του.
2. Εκούσια απότομη κίνηση
Υπάρχουν ανέκδοτες αναφορές, όπου μερικοί υποστηρίζουν πως οι έντονες κινήσεις (τράνταγμα, βήχας, συσπάσεις) μπορεί να σας βοηθήσουν να ξεφύγετε από ένα επεισόδιο υπνικής παράλυσης.
Ωστόσο, δεν θα μπορούν όλοι να το κάνουν αυτό. Μερικοί βρίσκουν ευκολότερο να κινηθούν κάπως, ενώ άλλοι μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν (περίπου 2 λεπτά) να περάσει το επεισόδιο.
3. Βαθιές αναπνοές
Κατά τη διάρκεια της υπνικής παράλυσης, είναι σύνηθες να αισθανθείτε μεγάλη πίεση στο στήθος. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει την αναπνοή και να αυξήσει τα συναισθήματα άγχους και υπερέντασης.
Μπορεί να είναι χρήσιμο να εστιάσετε στο να πάρετε πλήρεις και βαθιές αναπνοές. Προσπαθήστε να θυμάστε ότι αυτό που βιώνετε είναι προσωρινό και θα περάσει σε μερικά δευτερόλεπτα. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε ήρεμοι μέχρι να μπορέσετε να ξυπνήσετε πλήρως.
4. Βοήθεια από κάποιον κοντά σας
Εάν αντιμετωπίζετε τακτικά επεισόδια υπνικής παράλυσης, είναι σώφρον να το μοιραστείτε με κάποιον, όπως ο/η σύντροφός σας στο κρεβάτι, αν είναι δυνατόν.
Σκεφτείτε να τους πείτε πώς μπορεί να σας φαίνεται η υπνική παράλυση. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι συχνά διαπιστώνουν ότι μπορούν να ανοίξουν τα μάτια τους κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου αλλά δεν μπορούν να μιλήσουν. Εάν αισθάνεστε άνετα να το κάνετε, μπορείτε να ζητήσετε από τον/την σύντροφό σας να σας βοηθήσει να ξυπνήσετε αν σας δει να έχετε κάποιο επεισόδιο. Θα μπορούσε να σας αγγίξει απαλά ή να σας βοηθήσει να καθίσετε και να αναγκαστεί έτσι το σώμα σας να ξυπνήσει.
Θεραπεύεται η υπνική παράλυση;
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν επιλογές θεραπείας για την υπνική παράλυση. Ωστόσο, ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι καλές πρακτικές ύπνου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόληψη αυτών των επεισοδίων.
Εάν έχετε μια πάθηση που επηρεάζει τον ύπνο σας -όπως αϋπνίες- και αντιμετωπίζετε επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπνικής παράλυσης, ένας γιατρός μπορεί να σας προτείνει την λήψη φαρμάκων για τον ύπνο. Συνηθισμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν την εζοπικλόνη και τη ζαλεπλόνη.
Εάν κάποια υποκείμενη πάθηση προκαλεί την υπνική παράλυση, η αντιμετώπισή εκείνης της κατάστασης συνήθως θα αποτρέψει την επανέναρξη των επεισοδίων.
Πώς να διαχειριστείτε την υπνική παράλυση
- Καλές συνήθειες ύπνου: Αυτό περιλαμβάνει να κοιμάστε την ίδια ώρα κάθε μέρα και να διασφαλίσετε ότι παίρνετε αρκετό και ποιοτικό ύπνο κάθε βράδυ. Οι ειδικοί συνιστούν οι ενήλικες να έχουν ελάχιστο στόχο τις 7 ώρες ύπνου την ημέρα.
- Περιορισμός καφεΐνης και αλκοόλ: Προσπαθήστε να μειώσετε την πρόσληψη καφεΐνης και αλκοόλ, ειδικά τα βράδια, για καλύτερη ποιότητα ύπνου.
- Αποφυγή ηλεκτρονικών συσκευών πριν τον ύπνο: Είναι σώφρον να αφήσετε στην άκρη Η/Υ, κινητά τηλέφωνα και TV, 2 ώρες πριν πέσετε για ύπνο. Αυτές οι συσκευές παράγουν φως στο κυανό (μπλε) φάσμα της ακτινοβολίας, το οποίο μπορεί να παρεμποδίσει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου.
- Άνετο υπνοδωμάτιο και κρεβάτι: Το να έχετε ένα άνετο στρώμα και μαξιλάρι μπορεί να συμβάλει στην προώθηση πιο υγιεινού ύπνου. Είναι επίσης ευεργετικό να δημιουργήσετε ένα ήσυχο, σκοτεινό και δροσερό περιβάλλον ύπνου.
Τι είναι η “Μόρα”, ο… δαίμονας της υπνικής παράλυσης;
Υπάρχουν ανέκδοτες αναφορές για μια… δαιμονική μορφή/παρουσία που αισθάνονται κοντά τους όσοι βιώνουν επεισόδια υπνικής παράλυσης. Αυτός ο δαίμονας έχει ονομαστεί “Μόρα”. Επί της ουσίας πρόκειται για το φαινόμενο της υπναγωγικής ψευδαίσθησης.
Μπορεί η υπνική παράλυση να διαρκέσει για ώρες;
Η υπνική παράλυση δεν διαρκεί για ώρες. Είναι προσωρινή και συνήθως διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως 2 λεπτά.
Πηγή: healthline.com