Εκτός από τα εμβόλια, τις μάσκες και την κοινωνική αποστασιοποίηση, ένα από τα πιο αποτελεσματικό μέτρα κατά του κορονοϊού είναι αυτό που πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι δεν έχει λάβει την προσοχή που του αξίζει: ο εξαερισμός.

«Η πρόκληση για τους οργανισμούς που βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα είναι ότι είναι αόρατη», δήλωσε στο CNN ο Τζόζεφ Άλλεν, διευθυντής του προγράμματος Healthy Buildings Program στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ.

Άλλα εργαλεία κατά του νέου κορονοϊού είναι πιο απτά. Αλλά η οπτικοποίηση του τρόπου με τον οποίο ο ιός μπορεί να συμπεριφέρεται σε χώρους με κακό αερισμό μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να κατανοήσουν καλύτερα αυτό το μέτρο μετριασμού.

Ο Άλλεν το παρομοίασε με τον καπνό του τσιγάρου. «Αν καπνίζω στη γωνία μιας αίθουσας διδασκαλίας η οποία έχει κακό εξαερισμό, τότε η αίθουσα θα γεμίσει με καπνό και όλοι θα αναπνέουν τον ίδιο αέρα».

Αν βρίσκεστε σε εσωτερικό χώρο, μπορεί να αναπνέετε λιγότερο καθαρό αέρα από ό,τι νομίζετε.

«Κάποιος που βρίσκεται σε ένα δωμάτιο αναπνέει τον αέρα που μόλις βγήκε από τους πνεύμονες των άλλων ανθρώπων που βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο. Και ανάλογα με τον ρυθμό εξαερισμού, αυτό μπορεί να αντιστοιχεί στο 3% ή 4% του αέρα που αναπνέει το συγκεκριμένο άτομο», εξήγησε ο Άλλεν.

«Κανονικά, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, σωστά; Αυτό το κάνουμε συνέχεια. Ανταλλάσσουμε συνεχώς το αναπνευστικό μας μικροβίωμα μεταξύ μας. Αλλά αν κάποιος είναι άρρωστος και μολυσματικός, αυτά τα αερολύματα μπορούν να μεταφέρουν τον ιό. Αυτό είναι το πρόβλημα», εξήγησε.

Ο ιός είναι αερομεταφερόμενος

«Γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες πώς να κρατάμε τους ανθρώπους που ζουν ή εργάζονται σε κτίρια, ασφαλείς από μολύνσεις και από αερομεταφερόμενες μολυσματικές ασθένειες όπως αυτή», σημείωσε ο επιστήμονας.

Από την αρχή της πανδημίας, ο Άλλεν και άλλοι εμπειρογνώμονες τόνιζαν ότι η θεωρία περί μετάδοσης της Covid-19 – επιφάνειες, μεγάλα αναπνευστικά σταγονίδια – δεν ήταν η σωστή.

«Το πλύσιμο των χεριών και η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι σωστά μέτρα αλλά, κατά την άποψή μας, ανεπαρκή για να παρέχουν προστασία από τα αναπνευστικά μικροσταγονίδια που μεταφέρουν τον ιό και απελευθερώνονται στον αέρα από τους μολυσμένους ανθρώπους. Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε εσωτερικούς ή κλειστούς χώρους, ιδίως σε εκείνους που είναι γεμάτοι κόσμο και έχουν ανεπαρκή εξαερισμό», ανέφεραν εκατοντάδες επιστήμονες σε ανοικτή επιστολή τον Ιούλιο του 2020.

Τελικά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ αναγνώρισαν αυτό που οι ειδικοί έλεγαν από την αρχή: ότι ο κορονοϊός μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μέσω μικρών αερολυμάτων που μπορούν να ταξιδέψουν έως και 7 μέτρα. Ο ίδιος ο κορονοϊός είναι πολύ μικρός – περίπου 0,1 μικρόμετρα – αλλά αυτό δεν επηρεάζει το πόσο μακριά μπορεί να ταξιδέψει.

«Το μέγεθος του ίδιου του ιού δεν έχει σημασία, διότι, όπως λέμε, ο ιός δεν είναι ποτέ ‘γυμνός’ στον αέρα. Με άλλα λόγια, ο ιός ταξιδεύει πάντα μέσα σε αναπνευστικά σωματίδια που αναπτύσσονται στους πνεύμονές μας. Και αυτά είναι όλα διαφορετικά μεγέθη», δήλωσε ο Άλλεν.

Το τραγούδι ή ο βήχας μπορεί να εκπέμψει σωματίδια μεγέθους 100 μικρομέτρων (σχεδόν το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας), είπε ο επιστήμονας, αλλά ο ιός τείνει να ταξιδεύει σε μικρότερα σωματίδια – μεταξύ 1 και 5 μικρομέτρων. Το μέγεθος αυτών των σωματιδίων επηρεάζει όχι μόνο το πόσο μακριά μπορεί να ταξιδέψει, αλλά και το πόσο βαθιά μπορεί να εισχωρήσει στους πνεύμονες.

Ο επιστήμονας επισημαίνει ότι η προστασία των εσωτερικών χώρων είναι το σημείο στο οποίο πρέπει πάντα να εστιάζουμε, ακόμη και μετά την πανδημία.

«Είμαστε ένα είδος που ζει σε εσωτερικούς χώρους. Περνάμε το 90% του χρόνου μας σε εσωτερικούς χώρους. Ο αέρας που αναπνέουμε σε αυτούς τους χώρους έχει τεράστιο αντίκτυπο στην υγεία μας, αλλά δεν έχει δοθεί η απαραίτητη σημασία», δήλωσε.

Το να διασφαλίσουμε ότι ο αέρας των εσωτερικών χώρων μας είναι υγιής δεν είναι τόσο περίπλοκο, δήλωσε στο CNN ο Μαξ Σέρμαν, ηγετικό στέλεχος της Ομάδας Εργασίας για την Επιδημία, της Αμερικανικής Εταιρείας Μηχανικών Θέρμανσης, Ψύξης και Κλιματισμού.

«Θα πρέπει να μειώσετε τον αριθμό των σωματιδίων που μπορεί να μεταφέρουν την Covid ή οποιονδήποτε άλλο επικίνδυνο ιό».

Ο τρόπος με τον οποίο το πετυχαίνετε αυτό είναι μέσω του εξαερισμού και του φιλτραρίσματος. Η διήθηση είναι το φιλτράρισμα ή ο καθαρισμός του αέρα, η αφαίρεση δηλαδή των μολυσμένων σωματιδίων. Σκεφτείτε τον αερισμό ως αραίωση του αέρα. Εισάγετε περισσότερο φρέσκο αέρα για να μειώσετε τη συγκέντρωση αυτών των σωματιδίων. Η αραίωση είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο δεν έχουμε δει γεγονότα υπερδιάδοσης σε εξωτερικούς χώρους, είπε ο Άλλεν.

«Δεν έχουμε σχεδόν καμία μετάδοση σε εξωτερικούς χώρους. Γιατί συμβαίνει αυτό; Απεριόριστη αραίωση του αέρα, επειδή έχετε απεριόριστο εξαερισμό. Και έτσι, ακόμη και σε πολυπληθείς διαδηλώσεις ή υπαίθριες αθλητικές εκδηλώσεις όπως το Super Bowl, δεν βλέπουμε να συμβαίνει υπερδιάδοση. Το πρόβλημα είναι με τους εσωτερικούς, ανθυγιεινούς χώρους».

Υγιείς χώροι

«Ο εξααερισμός στο σπίτι σας είναι σημαντικός, τελεία και παύλα», δήλωσε ο Σέρμαν.

Ένας από τους ευκολότερους και φθηνότερους τρόπους για να το κάνετε αυτό είναι να ανοίξετε τα παράθυρά σας. Ανοίξτε πόρτες ή παράθυρα στις αντίθετες άκρες του σπιτιού σας για να δημιουργήσετε διασταυρούμενο αερισμό, συμβουλεύει η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος. Το άνοιγμα του υψηλότερου και του χαμηλότερου παραθύρου – ειδικά αν βρίσκονται σε διαφορετικούς ορόφους – ενός σπιτιού μπορεί επίσης να αυξήσει τον αερισμό. Η προσθήκη ενός ανεμιστήρα εσωτερικού χώρου μπορεί να συμβάλλει στον καλό εξαερισμό του χώρου.

«Εάν χρησιμοποιείτε μόνο έναν ανεμιστήρα, θα πρέπει να είναι στραμμένος (και να φυσάει αέρα) προς την ίδια κατεύθυνση που κινείται φυσικά ο αέρας. Μπορείτε να προσδιορίσετε την κατεύθυνση προς την οποία κινείται φυσικά ο αέρας παρατηρώντας την κίνηση των κουρτινών», αναφέρει η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών (EPA).

Εάν διαθέτετε σύστημα HVAC, αυτό θα πρέπει να λειτουργεί συνεχώς, ώστε να κυκλοφορεί ή να φιλτράρει πραγματικά τον αέρα. Η EPA λέει ότι αυτά τα συστήματα λειτουργούν λιγότερο από το 25% του χρόνου κατά τη διάρκεια των περιόδων θέρμανσης και ψύξης.

«Τα περισσότερα από τα χειριστήρια στις μέρες μας έχουν μια ρύθμιση όπου μπορείτε να βάλετε τον ανεμιστήρα σας να λειτουργεί στην χαμηλή ταχύτητα όλη την ώρα. Και αυτό είναι συνήθως το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε, επειδή έτσι εξασφαλίζετε ότι ο αέρας περνάει συνεχώς από το φίλτρο και αναμιγνύεται μέσα στο σπίτι σας», συμβουλεύει ο Σέρμαν.

Αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι που πρέπει να έχετε κατά νου αν πρόκειται να έχετε επισκέπτες ή αν κάποιος στο σπίτι σας διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας. Επιλέξτε το πιο αποδοτικό φίλτρο που μπορεί να χειριστεί το σύστημα HVAC και βεβαιωθείτε ότι αλλάζετε τακτικά τα φίλτρα.

Τα φίλτρα έχουν μια ελάχιστη τιμή αναφοράς ελάχιστης απόδοσης, ή MERV, που δείχνει πόσο καλά συλλαμβάνουν τα μικρά σωματίδια. Η Αμερικανική Εταιρεία Μηχανικών Θέρμανσης, Ψύξης και Κλιματισμού συνιστά τη χρήση τουλάχιστον ενός φίλτρου MERV-13, το οποίο λέει ότι είναι τουλάχιστον 85% αποτελεσματικό στη δέσμευση σωματιδίων από 1 έως 3 μικρόμετρα.

Τα φορητά φίλτρα αέρα μπορούν επίσης να λειτουργήσουν καλά, αλλά η EPA συμβουλεύει να χρησιμοποιείτε ένα που είναι κατασκευασμένο για το προβλεπόμενο μέγεθος του δωματίου και πληροί τουλάχιστον ένα από αυτά τα κριτήρια:

– Είναι φίλτρο υψηλής απόδοσης σωματιδιακού αέρα (HEPA)

– Έχει βαθμολογία CADR

– Ο κατασκευαστής λέει ότι η συσκευή θα απομακρύνει τα περισσότερα σωματίδια κάτω του 1 micron

Εύρεση ασφαλούς χώρου

Όταν μπαίνετε σε έναν χώρο, ο Άλλεν προτείνει να ξεκινήσετε με τα βασικά. Να είστε πλήρως εμβολιασμένοι και να γνωρίζετε την κατάσταση της πανδημίας στην κοινότητά σας. Ωστόσο ακόμα και ο αριθμός των ανθρώπων σε έναν χώρο δεν αποτελεί ένδειξη μιας κατάστασης υψηλότερου κινδύνου.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι εκεί μέσα μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο, επειδή είναι πιο πιθανό να υπάρχει κάποιος που είναι μολυσματικός, αλλά αν ο εξαερισμός είναι καλός, δεν έχει σημασία», σημείωσε ο Άλλεν.

Ένα εργαλείο που μπορεί να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε τον εξαερισμό σε ένα δωμάτιο είναι ένα όργανο παρακολούθησης CO2, κάτι που ο Άλλεν θα ήθελε να δει σε περισσότερους δημόσιους χώρους. Ο ίδιος έχει πάντα μαζί του ένα φορητό, το οποίο κοστίζει 100 με 200 δολάρια.

«Εάν δείτε κάτω από 1.000 μέρη ανά εκατομμύριο, τότε έχετε πετύχει τους στόχους εξαερισμού που είναι το πρότυπο σχεδιασμού. Αλλά να θυμάστε, αυτά δεν είναι πρότυπα που βασίζονται στην υγεία. Επομένως, θέλουμε να δούμε υψηλότερα ποσοστά εξαερισμού», δήλωσε.

Αλλάζει το παιχνίδι για τα σχολεία

Η επιθεωρήτρια των δημόσιων σχολείων της Ατλάντα, Λίσα Χέρινγκ, είπε στο CNN ότι η εγκατάσταση 5.000 μονάδων φιλτραρίσματος αέρα – αρκετές για κάθε αίθουσα διδασκαλίας – στη σχολική της περιφέρεια «αλλάζει το παιχνίδι».

Η περιφέρεια είχε αρχίσει να αναβαθμίζει τα συστήματα HVAC σε πολλά σχολεία ακόμη και πριν από την πανδημία, αλλά η ομοσπονδιακή χρηματοδότηση της επέτρεψε να προσθέσει μονάδες φιλτραρίσματος σε μια κρίσιμη περίοδο που οι μάσκες έχουν γίνει προαιρετικές.

Όμως ο καλός εξαερισμός δεν αφορά μόνο την ασφάλεια των μαθητών από την Covid-19, λέει ο Σέρμαν. Μπορεί επίσης να βελτιώσει την απόδοσή τους στο σχολείο.

«Θα μαθαίνουν καλύτερα, θα είναι πιο ξύπνιοι, πιο δεκτικοί. Θα είναι πιο υγιείς αν έχουν καλή ποιότητα εσωτερικού αέρα», τόνισε.

Βοηθώντας στην εδραίωση του ρόλου του εξαερισμού στη μάχη κατά της Covid-19, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα μια πρόκληση για καθαρό αέρα στα κτίρια. Η κυβέρνηση καλεί τους φορείς εκμετάλλευσης και τους ιδιοκτήτες κτιρίων να βελτιώσουν τον εξαερισμό ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές που έχει καθορίσει η EPA.

Οι κύριες δράσεις περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός σχεδίου δράσης για καθαρό αέρα εσωτερικών χώρων, τη βελτιστοποίηση του αερισμού του φρέσκου αέρα, τη βελτίωση του φιλτραρίσματος και του καθαρισμού του αέρα και τη συμμετοχή της κοινότητας των κτιρίων μέσω της επικοινωνίας με τους ενοίκους για την αύξηση της ευαισθητοποίησης, της δέσμευσης και της συμμετοχής.

ΠΗΓΗ: CNN

www.ertnews.gr