Η ανακάλυψη μιας ουσίας που δεν έχει ταυτοποιηθεί προηγουμένως στα θηλαστικά θα μπορούσε να οδηγήσει στο πρώτο τεστ ούρων στον κόσμο για την ανίχνευση καρκίνου του ήπατος. Αυτός ο μεταβολίτης που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε ποντίκια έδωσε ελπίδα για την ανάπτυξη ενός τεστ ούρων που θα ανιχνεύει μια μεταλλαγμένη μορφή της νόσου.

Οι μεταβολίτες είναι ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα του μεταβολισμού, δηλαδή ουσίες που παράγονται ή χρησιμοποιούνται όταν το σώμα διασπά τρόφιμα, φάρμακα ή χημικές ουσίες ή τον δικό του ιστό, όπως λίπος ή μυϊκό ιστό.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης Dr. Saverio Tardito, από το Cancer Research UK’s Beatson Institute στη Γλασκώβη, ο αριθμός των ατόμων με καρκίνο του ήπατος αναμένεται να αυξηθεί και χρειάζονται νέα εργαλεία για την έγκαιρη ανίχνευση και τη θεραπεία του.

Κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο διαγιγνώσκονται περίπου 6.200 νέες περιπτώσεις καρκίνου του ήπατος, με περίπου 610 από αυτές στη Σκωτία. Τα ποσοστά καρκίνου του ήπατος στην περιοχή είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο του Ηνωμένου Βασιλείου και περίπου το 1/4 των ασθενών φέρουν τη μεταλλαγμένη μορφή της νόσου με β-κατενίνη.

Οι δυνατότητες του νέου μεταβολίτη αναδείχθηκαν από μια ομάδα που διερευνά ένα ένζυμο που είναι διαδεδομένο στον καρκίνο του ήπατος, τη συνθετάση της γλουταμίνης.

Κατά τη μελέτη αυτού του ενζύμου σε φυσιολογικό ηπατικό ιστό σε ποντίκια, η ομάδα αναγνώρισε για πρώτη φορά τη νέα ουσία, η οποία παράγεται από το ένζυμο. Ο μεταβολίτης εμφανίστηκε σε υψηλά επίπεδα σε ποντίκια με συγκεκριμένο τύπο ηπατικού όγκου στο ήπαρ, τα οποία επίπεδα αυξάνονταν καθώς ο όγκος μεγάλωνε.

Η ομάδα που ανακάλυψε τον μεταβολίτη, τον οποίο ονόμασε N5-methylglutamine, παρατήρησε επίσης ότι εμφανίζεται στα ούρα όταν υπάρχει η μετάλλαξη του γονιδίου β-κατενίνη που προάγει τον όγκο, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αναγνώριση ασθενών με αυτόν τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου.

Ο Tardito είπε στο BBC ότι σχεδιάζει τώρα περαιτέρω μελέτες για να διερευνήσει πόσο νωρίς εμφανίζεται ο μεταβολίτης στον καρκίνο του ήπατος και να προσδιορίσει πόσο έγκαιρα μια εξέταση ούρων θα μπορούσε να διαγνώσει αξιόπιστα την ασθένεια.

Η διάγνωση του καρκίνου του ήπατος είναι συχνά καθυστερημένη, με πολλούς ασθενείς να διαγιγνώσκονται μόνο όταν λαμβάνουν ήδη θεραπεία για υπάρχουσες ασθένειες όπως η κίρρωση ή η λιπώδης ηπατική νόσος.

Ωστόσο, οι πρώιμες, μη επεμβατικές δοκιμές θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη έγκαιρη αντίληψη της νόσου, στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων θεραπειών και στην ανάπτυξη νέων.