Η τραγωδία με το θάνατο του ξεχασμένου, μέσα στο αυτοκίνητο, βρέφους έχει βυθίσει σε βαρύ πένθος δύο οικογένειες στην Άρτα και έχει προκαλέσει βαθιά θλίψη σε όλους μας. Ταυτόχρονα, προκαλεί την ανάγκη της εξήγησης ενός τέτοιου φαινομένου, μέσα από το πεδίο της Επιστήμης.

Η δρ ΄Ιλια Θεοτοκά, κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια στο Αιγινήτειο νοσοκομείο, σε συνέντευξή της στο ertnews.gr, μας εξηγεί το μηχανισμό, με τον οποίο μπορεί κάποια συστήματα στη μνήμη ενός ανθρώπου να οδηγήσουν σε ένα τόσο τραγικό περιστατικό.

Η κ. Θεοτοκά μας μιλάει για το Σύνδρομο Ξεχασμένου Μωρού, όπως αποκαλείται το φαινόμενο του να ξεχαστεί ένα μωρό μέσα σε ένα αυτοκίνητο, με συνέπειες, συνήθως, δραματικές.

«Πρόκειται για ένα σπάνιο σύνδρομο. Είναι η αλήθεια και ευτυχώς, γιατί είναι πολύ λίγα τα περιστατικά, διεθνώς, που αυτό συμβαίνει.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους γονείς δεν εμφανίζουν ψυχιατρική διαταραχή, δεν εμφανίζουν διαταραχή των νοητικών λειτουργιών.

Πολύ λίγες περιπτώσεις είναι αυτές που αφορά μια δολοφονική ενέργεια.

Λίγες περισσότερες είναι αυτές, που αφορά την παραμέληση ή την αδιαφορία του γονιού προς το παιδί, η οποία, μπορεί να έχει φανεί και σε όλη την πορεία της ανατροφής αυτού του παιδιού.

Αρκετές βέβαια είναι οι περιπτώσεις στις οποίες θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό είναι ανεξήγητο».

Σε αυτές τις περιπτώσεις, τι οποίες αντιμετωπίζουμε ως ανεξήγητες, τί μπορεί να έχει συμβεί;

«Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μία συμπεριφορά, που σχετίζεται με διαταραχές μνήμης, όχι όμως με διαταραχή μνήμης σε επίπεδο παθολογικό, αλλά στον τρόπο που λειτουργεί η μνήμη μας.

Ορισμένα πράγματα στη μνήμη τα κάνουμε διαδικαστικά, δηλαδή, το πώς να οδηγήσουμε από το σπίτι στη δουλειά γίνεται μηχανικά. Το γνωρίζουμε όλοι. Συμβαίνει σε όλους μας. Όταν π.χ. την ώρα που οδηγούμε, σκεφτόμαστε ότι θέλω να σταματήσω στο σουπερμάρκετ να ψωνίσω κάτι και το σουπερμάρκετ είναι σε ένα λεπτό απόσταση, από την ώρα που το σκεφτόμαστε, όλοι έχουμε παρατηρήσει ότι μπορεί εκείνη τη στιγμή, που περνάμε απ΄ έξω, να μη σταματήσουμε, παρότι το σκεφτήκαμε δύο λεπτά πριν. Γιατί, όταν κάτι εντάσσεται στη ρουτίνα των δραστηριοτήτων μας και ανακόπτεται από μία σκέψη αυτή η σκέψη, όπως ήρθε μπορεί και να φύγει. Άρα, λοιπόν, κάποια συστήματα στη μνήμη μας δεν λειτουργούν, έτσι, όπως πρέπει. Εάν αυτό συνδυάζεται με στρες, με άγχος, με πίεση, με το ότι την ώρα που οδηγούμε κοιτάμε το κινητό μας, καταλαβαίνουμε ότι για κάποιους λόγους, ακόμα και κάτι τόσο τραγικό και τόσο σοβαρό και τόσο άξιο της προσοχής μας μπορεί να συμβεί».

Αυτό μπορεί να συμβεί και να διαρκέσει, για κάποιες ώρες, τρεις τέσσερις, πέντε ώρες;

«Μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο που είναι στρεσαρισμένος, που είναι πιεσμένος. Είναι λίγο πιο σπάνιο, κάτι τόσο σοβαρό να κρατήσει κάποιες ώρες, αλλά δεν θα μπορούσαμε να το αποκλείσουμε.

Μπορεί, λοιπόν, να συμβεί και πραγματικά να διαφύγει εντελώς της προσοχής μας όταν έχουμε πάρα πολλά πράγματα να κάνουμε μαζί και όταν είμαστε στρεσαρισμένοι.

Έχουμε πει, πάρα πολλές φορές, ότι ο εγκέφαλος δεν είναι φτιαγμένος για να κάνει πολλά πράγματα μαζί. Ακόμα και ο εγκέφαλος των εφήβων που είναι στην άριστη, την πιο ιδανική κατάσταση.

Πολλές φορές, οι άνθρωποι, υπό το κράτος του στρες και των υποχρεώσεων, αυτό το αγνοούμε. Γι αυτό και γίνονται αυτά τα λάθη που μερικές φορές είναι μοιραία».

Αυτό μπορεί να συμβεί και στον πιο στοργικό γονιό;

«Nαι, μπορεί να συμβεί και στον πιο στοργικό γονέα».

Το «αύριο» σε αυτούς τους ανθρώπους, από ψυχολογικής πλευράς, πώς είναι;

«Πρόκειται για είναι ένα βαρύ πένθος. Είναι ένα πένθος, γεμάτο ενοχές, που στιγματίζει τη ζωή ενός ανθρώπου Είναι τραγικό. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν με αυτό. Είναι, μόνιμα, σε κατάθλιψη. Χρειάζεται να κάνουν ψυχοθεραπεία και οι ίδιοι και οι οικογένειές τους και να προχωρήσουν.

Αναφερόμαστε, φυσικά, στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες δεν υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο, κάποιο αίτιο ψυχολογικό, σε μια τέτοια συμπεριφορά. Στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες, δεν υπάρχει πρόθεση (καθώς, σε αυτές, φυσικά, υπάρχει ψυχιατρικό ή ψυχολογικό αίτιο), ούτε παραμέληση, η οποία χαρακτήριζε τη συμπεριφορά του γονιού».

Ρεπορτάζ-Συνέντευξη: Σοφία Πατραμάνη

www.ertnews.gr