Όταν ο Βεζούβιος εξερράγη το 79 μ.Χ., ένα σύννεφο καυτού αερίου έφθασε στην κοντινή παραθαλάσσια πόλη Ερκουλάνεουμ και έκαψε ολοσχερώς εκατοντάδες αρχαίους παπύρους που φυλάσσονταν στη βιβλιοθήκη μιας πολυτελούς βίλας. Οι πάπυροι θεωρείτο ότι είχαν καταστραφεί ανεπανόρθωτα, ωστόσο τώρα, σχεδόν 2.000 χρόνια αργότερα, Αμερικανοί ερευνητές κατάφεραν να διαβάσουν την πρώτη λέξη από ένα από τα κείμενα, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη.

Την ανακάλυψη αυτή ανακοίνωσε την Πέμπτη (12/10) ο καθηγητής Μπρεντ Σιλς, επιστήμονας πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι. Τον περασμένο Μάρτιο, ο Σιλς μαζί με άλλους ερευνητές, ξεκίνησαν το Vesuvius challenge για να επιταχύνουν την ανάγνωση των κειμένων. Με την υποστήριξη επενδυτών της Σίλικον Βάλεϊ, το πρότζεκτ προσφέρει χρηματικά έπαθλα στους ερευνητές που θα καταφέρουν να εξάγουν ευανάγνωστες λέξεις από τους απανθρακωμένους παπύρους.

«Αυτό είναι το πρώτο κείμενο που ανακτάται από έναν από αυτούς τους τυλιγμένους, άθικτους παπύρους», δήλωσε ο Στίβεν Πάρσονς, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι.

Οι ερευνητές έχουν έκτοτε αποκαλύψει περισσότερα γράμματα από τον αρχαίο πάπυρο. Όταν ξεκίνησε το Vesuvius challenge, ο Σιλς και η ομάδα του δημοσίευσαν χιλιάδες τρισδιάστατες εικόνες ακτινογραφιών δύο τυλιγμένων παπύρων και τριών θραυσμάτων. Δημοσιοποίησαν επίσης ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης που είχαν εκπαιδεύσει να διαβάζει γράμματα στους παπύρους με βάση τις ανεπαίσθητες αλλαγές που έκανε το αρχαίο μελάνι στη δομή του παπύρου.

Οι δυο πάπυροι ανήκουν σε μια συλλογή του Ινστιτούτου της Γαλλίας στο Παρίσι και είναι μεταξύ εκατοντάδων που ανακτήθηκαν από τη βιβλιοθήκη της βίλας που θεωρείται ότι ανήκε σε έναν υψηλόβαθμο Ρωμαίο πολιτικό, πιθανώς τον Lucius Calpurnius Piso Caesoninus, πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα.

Δύο φοιτητές πληροφορικής, ο Λιούκ Φάριτορ από τη Νεμπράσκα και ο Γιούσεφ Νάντερ από το Βερολίνο, που αποφάσισαν να μετάσχουν στην πρόκληση, βελτίωσαν τη διαδικασία και βρήκαν -ξεχωριστά ο καθένας- την ίδια αρχαία ελληνική λέξη σε έναν από τους παπύρους: «πορφύρα». Ο Φάριτορ, που βρήκε πρώτος τη λέξη, κέρδισε 40.000 δολάρια, ενώ ο Νάντερ 10.000 δολάρια.

Η πρόκληση τώρα είναι η ανάγνωση του κείμενου γύρω από τη λέξη. Η Δρ. Φεντερίκα Νικολαρντί, παπυρολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης Federico II, δήλωσε ότι τρεις γραμμές του παπύρου, που περιέχουν έως και 10 γράμματα, είναι πλέον αναγνώσιμες, ενώ αναμένεται να αποκαλυφθούν και άλλες. Ένα πρόσφατο τμήμα δείχνει τουλάχιστον τέσσερις στήλες κειμένου.

«Αυτή η λέξη είναι η πρώτη μας κατάδυση σε ένα αρχαίο βιβλίο που δεν έχει ανοιχτεί και παραπέμπει σε βασιλικά δικαιώματα, πλούτο, ακόμη και χλεύη», δήλωσε ο Σιλς. «Το τι πραγματεύεται ο συγκεκριμένος πάπυρος είναι ακόμη άγνωστο, αλλά πιστεύω ότι σύντομα θα αποκαλυφθεί», συμπλήρωσε.

«Για μένα, το να διαβάζω λέξεις από τους παπύρους του Herculaneum είναι σαν να πατάω στο φεγγάρι», είπε χαρακτηριστικά ο Σιλς. «Ειλικρινά, ήξερα ότι το κείμενο ήταν εκεί και μας περίμενε να φτάσουμε, αλλά η άφιξη συμβαίνει μόνο στο τελευταίο βήμα. Και με μια τόσο ταλαντούχα ομάδα, η ανάγνωση των λέξεων είναι αυτό το βήμα σε νέα εδάφη, και το κάναμε. Τώρα ήρθε η ώρα να εξερευνήσουμε», κατέληξε ο ερευνητής.

ΠΗΓΗ: Guardian

www.ertnews.gr