Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του ισλαμιστικού κινήματος, η Μαχμπούμπα Σεράζ – που κατάγεται από την Καμπούλ – δεν πιστεύει στις δεσμεύσεις των Ταλιμπάν ότι οι Αφγανές θα μπορούν «πολύ σύντομα» να εργαστούν και να μορφωθούν και πάλι.

Όπως επισημαίνει, από το 1996 έως το 2001 – την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης των Ταλιμπάν – «μας είχαν επίσης πει να περιμένουμε, ότι θα διευθετήσουν τα πράγματα. Περιμέναμε πέντε χρόνια και τίποτα δεν έγινε. Οπότε οι γυναίκες δεν τους εμπιστεύονται», εξηγεί η 73χρονη ακτιβίστρια.

Η Σεράζ διευθύνει σήμερα ένα εκπαιδευτικό κέντρο για γυναίκες στην Καμπούλ. Το 1978 είχε εγκαταλείψει τη χώρα ζώντας για καιρό στην εξορία, κυρίως τις ΗΠΑ, ενώ επέστρεψε στο Αφγανιστάν το 2003, δύο χρόνια μετά την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν. Όταν επέστρεψαν στην εξουσία στις 15 Αυγούστου αποφάσισε να μείνει. Έκτοτε, ωστόσο, βλέπει αντικρουόμενα μηνύματα:

Από τη μία εμφανίζονται λιγότερο προσηλωμένοι στις αυστηρές ηθικές αρχές τους και φαίνεται να μην ενοχλούν τις γυναίκες στον δρόμο και να τους επιτρέπουν να μορφωθούν. Από την άλλη κατήργησαν το υπουργείο Γυναικών, αντικατέστησαν τις γυναίκες υπαλλήλους με άνδρες σε πολλές υπηρεσίες και επανέφεραν τις χωριστές τάξεις για γυναίκες και άνδρες στα πανεπιστήμια.

«Το Αφγανιστάν παραμένει εφιάλτης για τις γυναίκες»

Όμως η Σεράζ δεν αμφιβάλει: Στην πραγματικότητα η κατάσταση πλέον στο Αφγανιστάν «παραμένει ένας εφιάλτης» για τις γυναίκες. Οι Ταλιμπάν παίζουν με τα νεύρα τους, χωρίς να τους λένε ξεκάθαρα τι επιτρέπουν και τι όχι στις γυναίκες. Περιμένοντας είναι λίγες οι Αφγανές που πηγαίνουν στη δουλειά τους, διότι είτε οι ίδιες είτε οι οικογένειές τους φοβούνται.

Οι επιπτώσεις, όπως περιγράφει, είναι άμεσες. Στα νοσοκομεία για παράδειγμα «δεν υπάρχουν γυναίκες γιατροί, νοσηλεύτριες». Λόγω έλλειψης φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού και προσωπικού, το αφγανικό σύστημα υγείας είναι στα πρόθυρα κατάρρευσης, προειδοποίησε την Τετάρτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Στη χώρα πραγματοποιήθηκαν στις αρχές Σεπτεμβρίου διαδηλώσεις, κυρίως από γυναίκες, σε αρκετές πόλεις με αίτημα τη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά. Οι Ταλιμπάν τις κατέστειλαν, συχνά με βία, και στη συνέχεια τις απαγόρευσαν.

Όμως «μην πιστεύετε ότι αυτό τελείωσε, δεν έχει τελειώσει και θα επιστρέψει με άλλο τρόπο», εκτιμά η Σεράζ.

«Στα πρόθυρα της κατάρρευσης»

«Και θα γίνει επικίνδυνο, ακόμη και για αυτούς». Οι Ταλιμπάν «δεν θα έχουν άλλη επιλογή» από το να υποχωρήσουν, διότι «πλέον το Αφγανιστάν δεν είναι ίδιο με αυτό της δεκαετίας του 1990». Όπως υπογραμμίζει, αρνούμενο να υποχωρήσει το ισλαμιστικό κίνημα διακινδυνεύει πολλά.

Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης, με την αλλαγή διακυβέρνησης να επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την οικονομική κατάσταση των Αφγανών που είχαν ήδη πληγεί από την ξηρασία και τις συνέπειες της covid-19. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, αν δεν στηριχθεί η χώρα, σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της (97%) κινδυνεύει να βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας το 2022, έναντι του 72% που είναι τώρα.