Το Facebook πειραματίζεται με τη μείωση του πολιτικού περιεχομένου στις ροές ειδήσεων των χρηστών. Με την κίνηση αυτή, η εταιρεία φαίνεται να αναγνωρίζει ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι αλγόριθμοί της, είναι προβληματικός.

Οι αλγόριθμοι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη συμπεριφορά των ανθρώπων για τη λήψη αυτών των αποφάσεων. Συγκεκριμένα, αναζητούν περιεχόμενο στο οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται με διάφορους τρόπους.

Ο Φίλιππο Μένκζερ, διακεκριμένος Καθηγητής Πληροφορικής και Επιστήμης Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, μελετά τους τρόπους με τους οποίους ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων αλληλεπιδρά με την τεχνολογία.

Από τα λιοντάρια στη σαβάνα στα likes στο Facebook

Η «Σοφία του Πλήθους» είναι ένα φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο το άθροισμα των προβλέψεων μιας ομάδας ατόμων μπορεί να είναι πιο ακριβές από τις προβλέψεις ενός ξεχωριστού ατόμου. Η συλλογική νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την πρόβλεψη των χρηματοπιστωτικών αγορών, των αθλημάτων, των εκλογών, ακόμη και των επιδημιών ασθενειών.

Κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών εξέλιξης, οι αρχές αυτές έχουν κωδικοποιηθεί στον ανθρώπινο εγκέφαλο με τη μορφή γνωστικών προκαταλήψεων. Αν για παράδειγμα αρχίσουν ξαφνικά όλοι να τρέχουν, θα πρέπει να τρέξετε κι εσεις, γιατί μπορεί κάποιος να είδε ένα λιοντάρι. Έτσι, το τρέξιμο θα μπορούσε να σας σώσει τη ζωή.

Ο εγκέφαλός σας λαμβάνει ενδείξεις από το περιβάλλον -συμπεριλαμβανομένων των συνομηλίκων σας- και χρησιμοποιεί απλούς κανόνες για να μεταφράσει γρήγορα αυτά τα σήματα σε αποφάσεις. Ακολουθείστε λοιπόν τον νικητή, την πλειοψηφία, τον γείτονά σας. Αυτοί οι κανόνες λειτουργούν εντυπωσιακά καλά σε τυπικές καταστάσεις, επειδή βασίζονται σε υγιείς υποθέσεις. Για παράδειγμα, υποθέτουν ότι οι άνθρωποι συχνά ενεργούν ορθολογικά, ότι είναι απίθανο να κάνουν λάθος, ότι το παρελθόν προβλέπει το μέλλον κ.ο.κ.

Η τεχνολογία επιτρέπει στους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε σήματα πολλών άλλων ανθρώπων, τους περισσότερους από τους οποίους δεν γνωρίζουν. Οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό αυτά τα σήματα δημοτικότητας ή «εμπλοκής», από την επιλογή των αποτελεσμάτων των μηχανών αναζήτησης έως τη σύσταση μουσικής και βίντεο και από την υπόδειξη φίλων έως την κατάταξη των δημοσιεύσεων στις ροές ειδήσεων.

Δεν αξίζουν όλα να γίνουν viral

«Η έρευνά μας δείχνει ότι σχεδόν όλες οι πλατφόρμες διαδικτυακής τεχνολογίας, όπως τα κοινωνικά μέσα και τα συστήματα σύστασης ειδήσεων, έχουν μεροληψία δημοτικότητας. Όταν οι εφαρμογές καθοδηγούνται από ενδείξεις όπως η εμπλοκή και όχι από ρητά ερωτήματα σε μηχανές αναζήτησης, η μεροληψία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε επιβλαβείς ακούσιες συνέπειες», αναφέρει ο ερευνητής.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Instagram, το Twitter, το YouTube και το TikTok, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης για την κατάταξη και τη σύσταση περιεχομένου. Αυτοί οι αλγόριθμοι λαμβάνουν ως δεδομένο αυτό που σας «αρέσει», που σχολιάζετε και που μοιράζεστε, με άλλα λόγια, το περιεχόμενο με το οποίο ασχολείστε. Ο στόχος των αλγορίθμων είναι να μεγιστοποιήσουν την εμπλοκή, ανακαλύπτοντας τι αρέσει στους ανθρώπους και κατατάσσοντάς το στην κορυφή της ροής τους.

Μια εισαγωγή στον αλγόριθμο του Facebook

Επιφανειακά αυτό φαίνεται λογικό. Αν οι άνθρωποι προτιμούν τις αξιόπιστες ειδήσεις, τις  γνώμες των ειδικών και τα διασκεδαστικά βίντεο, τότε οι αλγόριθμοι θα πρέπει να εντοπίζουν τέτοιο περιεχόμενο υψηλής ποιότητας. Αλλά η σοφία του πλήθους κάνει μια βασική υπόθεση εδώ: ότι αυτό που είναι δημοφιλές θα ωθήσει προς την κορυφή το περιεχόμενο υψηλής ποιότητας.

«Δοκιμάσαμε αυτή την υπόθεση μελετώντας έναν αλγόριθμο που κατατάσσει τα στοιχεία, χρησιμοποιώντας ένα μείγμα ποιότητας και δημοτικότητας. Διαπιστώσαμε ότι σε γενικές γραμμές, η μεροληψία της δημοτικότητας είναι πιο πιθανό να μειώσει το συνολικό περιεχόμενο. Ο λόγος είναι ότι η εμπλοκή δεν αποτελεί αξιόπιστο δείκτη ποιότητας όταν λίγοι άνθρωποι έχουν εκτεθεί σε ένα στοιχείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εμπλοκή δημιουργεί ένα θορυβώδες σήμα και ο αλγόριθμος είναι πιθανό να ενισχύσει αυτόν τον αρχικό θόρυβο. Μόλις η δημοτικότητα ενός στοιχείου χαμηλής ποιότητας είναι αρκετά μεγάλη, θα συνεχίσει να ενισχύεται.

Οι αλγόριθμοι δεν είναι το μόνο πράγμα που επηρεάζεται από τη μεροληψία δέσμευσης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πληροφορίες μεταδίδονται μέσω της «σύνθετης μετάδοσης», που σημαίνει ότι όσο περισσότερες φορές κάποιος εκτίθεται σε μια ιδέα στο διαδίκτυο, τόσο πιο πιθανό είναι να την υιοθετήσει και να την ξαναμοιραστεί.

Όχι και τόσο έξυπνα πλήθη

«Πραγματοποιήσαμε πρόσφατα ένα πείραμα χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή ειδησεογραφικής παιδείας που ονομάζεται Fakey. Πρόκειται για ένα παιχνίδι που αναπτύχθηκε από το εργαστήριό μας, το οποίο προσομοιώνει μια ροή ειδήσεων όπως αυτές του Facebook και του Twitter», εξηγεί ο επιστήμονας. Οι παίκτες βλέπουν ένα μείγμα τρεχόντων άρθρων που περιλαμβάνει ψευδείς ειδήσεις, ψευδοεπιστήμη, συνωμοσιολογικές και αξιόπιστες πηγές. Παίρνουν πόντους όταν μοιράζονται ή κάνουν like σε ειδήσεις από αξιόπιστες πηγές και όταν επισημαίνουν άρθρα χαμηλής αξιοπιστίας για περαιτέρω έλεγχο.

«Διαπιστώσαμε ότι οι χρήστες είναι πιο πιθανό να κάνουν like ή να μοιραστούν και λιγότερο πιθανό να επισημάνουν άρθρα από όχι και τόσο αξιόπιστες πηγές, όταν βλέπουν ότι πολλά άλλα άτομα έχουν ασχοληθεί με αυτά τα άρθρα. Η έκθεση στις μετρήσεις εμπλοκής δημιουργεί μια ευπάθεια», τονίζει.

Η σοφία του πλήθους αποτυγχάνει επειδή βασίζεται στη λανθασμένη υπόθεση ότι το πλήθος αποτελείται από διαφορετικές, ανεξάρτητες πηγές. Μπορεί να υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους αυτό δεν ισχύει.

Πρώτον, εξαιτίας της τάσης των ανθρώπων να συναναστρέφονται με άτομα που έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με τα δικά τους, οι διαδικτυακές τους γειτονιές δεν είναι πολύ διαφορετικές. Η ευκολία με την οποία ένας χρήστης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αποξενωθεί από τους φίλους του με τους οποίους διαφωνεί, ωθεί τους ανθρώπους σε ομοιογενείς κοινότητες, που συχνά αναφέρονται ως θάλαμοι ψηφιακής ηχούς.

Δεύτερον, επειδή οι φίλοι πολλών ανθρώπων είναι συχνά και φίλοι μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν ο ένας τον άλλον. Ένα διάσημο πείραμα έδειξε ότι το να γνωρίζεις ποια μουσική αρέσει στους φίλους σου, επηρεάζει και τις δικές σου προτιμήσεις. Η κοινωνική σας επιθυμία να συμμορφωθείτε διαστρεβλώνει την ανεξάρτητη κρίση σας.

Τρίτον, τα σήματα δημοτικότητας μπορούν να χειραγωγηθούν. Με την πάροδο του χρόνου, οι μηχανές αναζήτησης έχουν αναπτύξει εξελιγμένες τεχνικές για να αντιμετωπίσουν τις λεγόμενες «φάρμες συνδέσμων» (link farms) και άλλα συστήματα χειραγώγησης των αλγορίθμων αναζήτησης. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, από την άλλη πλευρά, μόλις τώρα αρχίζουν να ανακαλύπτουν τα δικά τους τρωτά σημεία.

Οι άνθρωποι που έχουν ως στόχο να χειραγωγήσουν την αγορά πληροφοριών έχουν δημιουργήσει ψεύτικους λογαριασμούς και ψεύτικα δίκτυα. Έχουν κατακλύσει το δίκτυο για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι μια θεωρία συνωμοσίας ή ένας πολιτικός υποψήφιος είναι δημοφιλής, ξεγελώντας ταυτόχρονα τόσο τους αλγόριθμους των πλατφορμών όσο και τις γνωστικές προκαταλήψεις των ανθρώπων. Έχουν αλλάξει ακόμη και τη δομή των κοινωνικών δικτύων για να δημιουργήσουν ψευδαισθήσεις σχετικά με τις απόψεις της πλειοψηφίας.

Μείωση της εμπλοκής

Σήμερα, οι τεχνολογικές πλατφόρμες βρίσκονται σε άμυνα. Γίνονται πιο επιθετικές κατά τη διάρκεια των εκλογών για την κατάργηση των ψεύτικων λογαριασμών και της επιβλαβούς παραπληροφόρησης. Όμως αυτές οι προσπάθειες δεν αρκούν, λέει ο Μένκζερ.

Μια διαφορετική, προληπτική προσέγγιση θα ήταν να επιβραδύνουμε τη διαδικασία διάδοσης των πληροφοριών. Συμπεριφορές όπως τα αυτοματοποιημένα like και ο διαμοιρασμός, θα μπορούσαν να παρεμποδιστούν με τεστ CAPTCHA ή με τέλη. Αυτό όχι μόνο θα μείωνε τις ευκαιρίες για χειραγώγηση, αλλά οι άνθρωποι θα είχαν λιγότερες πληροφορίες και ως εκ τούτου θα ήταν πιο προσεκτικοί. Τέλος, οι εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να προσαρμόσουν τους αλγόριθμους τους ώστε να βασίζονται λιγότερο στην εμπλοκή.

ΠΗΓΗ: The Conversation

 

www.ertnews.gr