Οι νυχτερίδες είναι τα μακροβιότερα θηλαστικά ζώα στον κόσμο σε σχέση με το μέγεθός τους και μπορούν να προσβληθούν από παθογόνους οργανισμούς όπως ο Έμπολα ή οι κορονοϊοί, χωρίς όμως να νοσήσουν.
«Ίσως το μυστικό βρίσκεται στο αίμα τους», λέει η Έμμα Τίλινγκ, γενετίστρια στο Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου, που μελετά τη μακροζωία των νυχτερίδων με την ελπίδα να ανακαλύψει οφέλη για τους ανθρώπους. Συγκεκριμένα, η Τίλινγκ μελετά νυχτερίδες που ζουν σε αγροτικές εκκλησίες και σχολεία στη Βρετάνη, στη δυτική Γαλλία, ενώ παράλληλα συνεργάζεται με τη φιλανθρωπική οργάνωση Bretagne Vivante.
Τι το ιδιαίτερο έχουν οι νυχτερίδες;
Συνήθως, τα μικρά πλάσματα ζουν πολύ γρήγορα και πεθαίνουν νεαρά εξαιτίας του πολύ γρήγορου μεταβολισμού τους. Όμως οι νυχτερίδες, οι οποίες είναι από τα μικρότερα θηλαστικά, μπορούν να ζήσουν για εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Φαίνεται δε, ότι έχουν αναπτύξει μηχανισμούς για να επιβραδύνουν τη διαδικασία γήρανσης.
Ο ρυθμός γήρανσης είναι πολύ πιο αργός στις νυχτερίδες ενώ παραμένουν υγιείς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Φανταστείτε έναν αιωνόβιο που παραμένει υγιής μέχρι τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του. Αυτό συμβαίνει με τις νυχτερίδες.
Η έρευνα
Στο παρελθόν, κανείς δεν ήξερε τι συμβαίνει στις νυχτερίδες όταν γερνούν. Ο μόνος τρόπος για να βρείτε την ηλικία μιας νυχτερίδας, είναι να κοιτάξετε τα οστά στα δάχτυλά τους. Αν οι αρθρώσεις τους δεν έχουν ενωθεί ακόμα, τότε σημαίνει ότι είναι ακόμα μωρά. Μόλις ενωθούν, ενηλικιώνονται. Το 2010, η Bretagne Vivante άρχισε να τοποθετεί ένα μικροτσίπ (pit tag) κάτω από το δέρμα των νυχτερίδων, όταν αυτές ήταν ακόμη μωρά. Έκτοτε, οι επιστήμονες επισκέπτονται κάθε χρόνο αυτές τις φωλιές όπου γεννούν τα θηλυκά, παίρνουν δείγματα φτερών και αίματος και στη συνέχεια εξετάζουν τι έχει αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου, με τη βοήθεια ορισμένων βιοδεικτών γήρανσης.
Τι αναζητούν οι επιστήμονες
Οι επιστήμονες εξετάζουν τα τελομερή, τα προστατευτικά τμήματα DNA δηλαδή, που βρίσκονται στις άκρες των χρωμοσωμάτων και προστατεύουν τη χρήσιμη γενετική πληροφορία από τη φθορά. Κάθε φορά που τα κύτταρά σας αναπαράγονται, τα τελομερή μικραίνουν. Όταν μικρύνουν πολύ, το κύτταρο αυτοκαταστρέφεται, αλλά μερικές φορές παραμένει και γερνάει. Ωστόσο, στις μακροβιότερες νυχτερίδες, τα τελομερή δεν μικραίνουν με την ηλικία κι έτσι μπορούν να προστατεύσουν το DNA τους.
«Πραγματοποιήσαμε αλληλουχίες γονιδίων από νεαρές, μεσήλικες και ηλικιωμένες νυχτερίδες και αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι η ικανότητά τους να επιδιορθώνουν το DNA τους βελτιώνεται με την ηλικία και μπορούν να αποκαθιστούν τις βλάβες που προκαλεί η ζωή. Αντίθετα, η δική μας μειώνεται καθώς μεγαλώνουμε. Καθώς γερνάμε, παθαίνουμε αρθρίτιδα ή υποφέρουμε από φλεγμονές, ενώ αυτό δεν ισχύει στις νυχτερίδες», εξηγεί η Τίλινγκ.
«Διαπιστώσαμε λοιπόν ότι επιδιορθώνουν τις βλάβες στο DNA τους και ότι μπορούν επίσης να ρυθμίζουν την ανοσολογική τους απόκριση, διατηρώντας την ισορροπημένη, μεταξύ αντιιικών και αντιφλεγμονωδών αποκρίσεων».
Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν ένα πείραμα εξετάζοντας τις αντιικές και αντιφλεγμονώδεις κυτταροκίνες και διαπιστώσαν ότι αν ένας άνθρωπος με το ανοσολογικό προφίλ μιας νυχτερίδας νοσηλευόταν σε νοσοκομείο, δεν θα χρειαζόταν να διασωληνωθεί.
Μοιραζόμαστε τα ίδια γονίδια με τις νυχτερίδες, με μικρές διαφορές και τροποποιήσεις. Εάν λοιπόν μπορούσαμε να βρούμε το γονίδιο που ρυθμίζει αυτές τις επιδράσεις, θα μπορούσαμε στη συνέχεια να φτιάξουμε ένα φάρμακο για τον άνθρωπο, λέει χαρακτηριστικά η ερευνήτρια.
Πόσο καιρό θα πάρει αυτό;
«Θα έλεγα 10 χρόνια, αλλά κοιτάξτε πόσο γρήγορα πάνε όλα τώρα. Οι άνθρωποι ενδιαφέρονται πραγματικά για τις νυχτερίδες και ως εκ τούτου υπάρχει μια τεράστια επιτάχυνση. Πραγματοποιήσαμε την αλληλουχία του γονιδιώματος, έχουμε τα δεδομένα πεδίου και συνεργαζόμαστε με εργαστήρια σε όλο τον κόσμο που αναπτύσσουν τα κυτταρικά εργαλεία που απαιτούνται. Πρέπει να συνεχίσουμε και να πιστέψουμε ότι είναι εφικτό», καταλήγει η ερευνήτρια.
ΠΗΓΗ: Medicalexpress
www.ertnews.gr