Αστρονόμοι ανακάλυψαν τον πρώτο δακτύλιο με τη δυνατότητα να δημιουργήσει πολλαπλά φεγγάρια γύρω από έναν πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος.
Ο εντυπωσιακός αυτός δακτύλιος είναι περίπου 500 φορές μεγαλύτερος από τα δαχτυλίδια του Κρόνου, ενώ βρίσκεται γύρω από έναν πλανήτη παρόμοιο με τον Δία που έχει το κωδικό όνομα PDS 70c. Επιστήμονες έχουν δει πολλούς δίσκους γύρω από μακρινά άστρα, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που βλέπουν και ταυτοποιούν έναν με τη δυνατότητα δημιουργίας φεγγαριών, αν και είχαν υποψιαστεί την ύπαρξή τους.
«Η δουλειά μας παρουσιάζει μία καθαρή εικόνα ενός δίσκου στον οποίο μπορεί να σχηματίζονται δορυφόροι», είπε σε δήλωσή της η Μύριαμ Μπενίστι, υπεύθυνη της έρευνας και αστρονόμος στα πανεπιστήμια του Γκρενόμπλ και της Χιλής.
Ο PDS 70c είναι ένας από τους δύο νεαρούς αέριους γίγαντες, σε απόσταση περίπου 400 ετών φωτός από τη Γη. Όπως και ο PDS 70b, είναι ακόμα σε πρώιμα στάδια όσον αφορά τον σχηματισμό τους. Για αυτόν τον λόγο οι ερευνητές έχουν τη μοναδική ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τους πλανήτες και τα φεγγάρια που βρίκσνται στις απαρχές της δημιουργίας τους.
«Περισσότεροι από 4.000 εξωπλανήτες έχουν βρεθεί ως τώρα, αλλά όλοι τους είχαν βρεθεί σε ήδη ανεπτυγμένα πλανητικά συστήματα» ανέφερε η Μύριαμ Κέπλερ, που συμμετέχει στην έρευνα και εργάζεται στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Μαξ Πλανκ. Σημείωσε ότι «ο PDS 70b και ο PDS 70c, οι οποίοι σχηματίζουν ένα ζεύγος σαν εκείνο του Δία και του Κρόνου, είναι οι μόνοι δύο εξωπλανήτες που έχουμε ανακαλύψει να είναι ακόμα στη διαδικασία δημιουργίας τους».
Μέσω της ALMA (Μεγάλη Χιλιοστομετρική Διάταξη της Ατακάμα), που βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO), επιστήμονες μπόρεσαν να μετρήσουν τη διάμετρο του δακτύλου και να την αντιστοιχήσουν σε αυτή της απόστασης μεταξύ Γης και ήλιου, δηλαδή 1 αστρονομική μονάδα (149.597.870 χιλιόμετρα). Οι ερευνητές ανακάλυψαν, επίσης, ότι ο δακτύλιος αυτός περιέχει αρκετό υλικό για να δημιουργήσει μέχρι και τρεις δορυφόρους παρόμοιους σε μέγεθος με το φεγγάρι της Γης.
Αντιθέτως, ο PDS 70b δεν έχει δακτύλιο. Σύμφωνα με παρατηρήσεις που έγιναν με το ALMA, o PDS 70b δεν μπόρεσε να αναπτύξει κάποιο δακτύλιο εξαιτίας του PDS 70c στις αρχές της δημιουργίας τους.
«Αυτές οι νέες παρατηρήσεις είναι υπερβολικά σημαντικές στο να μας βοηθήσουν να αποδείξουμε θεωρίες με βάση τη δημιουργία των πλανητών, θεωρίες που δεν μπορούσαν να δοκιμαστούν στο παρελθόν», ανέφερε η ερευνήτρια Τζαεχάν Μπάε, αστρονόμος στο Ινστιτούτο Επιστήμης Carnegie.
Επιστήμονες θεωρούν πως οι πλανήτες κατασταλάζουν σε δίσκους σκόνης γύρω από νεαρά αστέρια και όπως κινούνται στην τροχιά τους, μαζεύoυν υλικά που συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους. Όσο ένας πλανήτης μεγαλώνει, υπάρχει η πιθανότητα να φτιάξει τον δικό του δακτύλιο, ο οποίος θα συνεχίζει να παρέχει τα απαραίτητα αέρια και σκόνη στον νέο πλανήτη. Μέσα σε αυτόν τον δακτύλιο, τα σωματίδια της σκόνης και των αερίων μπορούν να ενωθούν, σχηματίζοντας μεγαλύτερα σώματα και, εν τέλη, φεγγάρια. Παρόλ’ αυτά, οι αστρονόμοι δεν έχουν καταλάβει πλήρως, ούτε έχουν παρατηρήσει αυτές τις διεργασίες.
«Πρακτικά, δεν ξέρουμε ακόμα πότε, που και πώς σχηματίζονται οι πλανήτες και τα φεγγάρια», δήλωσε ο αστροφυσικός ερευνητής της ESO, Στεφάνο Φατσίνι.
Οι πρόσφατες παρατηρήσεις που έχουν γίνει για τους PDS 70b και PDS 70c, βοηθούν τους ερευνητές να εξετάσουν περισσότερο το πώς γίνεται η όλη διαδικασία. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να ξαναδούν το ζεύγος των εξωπλανητών με το ELT (Extremely Large Telescope) της ESO, το οποίο ακόμα είναι υπό κατασκευή στο Cerro Armazones, μια βουνοκορφή στην έρημο της Ατακάμα.
«Το ΕLT θα αποδειχθεί το κλειδί για αυτή την έρευνα, αφού με την μεγαλύτερη ανάλυση του, θα μπορέσουμε να χαρτογραφήσουμε λεπτομερώς το σύστημα των δύο πλανητών», πρόσθεσε ο Ρίτσαρντ Τιγκ, ο οποίος συμβάλλει στην έρευνα και εργάζεται ως αστροφυσικός στο Κέντρο Αστροφυσικής του Χάρβαρντ και Σμιθσόνιαν.
Αναλυτικά μπορείτε να δείτε την έρευνα στο Astrophysical Journal Letters.
Πηγή: Space.com
www.ertnews.gr