Ηγέτες χωρών από όλο τον κόσμο συναντιούνται σήμερα (17/8) στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη για να συνεχίσουν τις συνομιλίες σχετικά με την υπογραφή μιας συνθήκης για την προστασία των ωκεανών από την υπερεκμετάλλευση.
Οι διαπραγματεύσεις για το UN Oceans Treaty όπως ονομάζεται, διαρκούν εδώ και 10 χρόνια αλλά δεν έχει υπογραφεί ακόμη. Εάν τελικά υπογραφεί, το 30% των ωκεανών του κόσμου θα ενταχθεί σε ζώνες προστασίας μέχρι το 2030. Οι ακτιβιστές ελπίζουν ότι έτσι θα προστατεύσει τη θαλάσσια ζωή από την υπεραλίευση και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες.
Τα 2/3 των ωκεανών θεωρούνται σήμερα διεθνή ύδατα, πράγμα που σημαίνει ότι όλες οι χώρες έχουν το δικαίωμα να αλιεύουν, να ταξιδεύουν και να διεξάγουν έρευνες εκεί. Αλλά μόνο το 1,2% αυτών των ανοικτών θαλασσών, όπως ονομάζονται, προστατεύεται. Αυτό σημαίνει ότι η θαλάσσια ζωή που ζει έξω από αυτές τις περιοχές, κινδυνεύει από την εκμετάλλευση, την κλιματική αλλαγή και την υπεραλίευση.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος και χρηματοδοτήθηκε από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), αναφέρει ότι μεταξύ 10% και 15% των θαλάσσιων ειδών κινδυνεύουν ήδη με εξαφάνιση.
Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) έχει δηλώσει σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις ότι η «παραδοσιακή κατακερματισμένη φύση της διακυβέρνησης των ωκεανών» έχει εμποδίσει την αποτελεσματική προστασία τους.
Όπως αναφέρει το BBC, η συνθήκη θα εντάξει τμήματα των παγκόσμιων ωκεανών σε ένα δίκτυο θαλάσσιων προστατευόμενων ζωνών. Επίσης, θα διενεργούνται εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων προτού επιτραπεί η διεξαγωγή εμπορικών δραστηριοτήτων, όπως η εξόρυξη, σε μεγάλα βάθη.
Οι χώρες επιδιώκουν να συμπεριλάβουν στη συνθήκη, μέτρα που θα δίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες και στα έθνη που δεν έχουν χερσαία σύνορα, πιο ισότιμη πρόσβαση στους θαλάσσιους γενετικούς πόρους (MGR). Πρόκειται για βιολογικό υλικό από φυτά και ζώα που ζουν στον ωκεανό και τα οποία μπορεί να έχουν οφέλη για την κοινωνία, όπως φαρμακευτικά προϊόντα, βιομηχανικές διεργασίες και τρόφιμα.
Όμως η πρόοδος ήταν αργή εξαιτίας της πανδημίας της Covid-19 που εμπόδιζε τις χώρες να συναντηθούν. Η διαφωνία σχετικά με το τι πρέπει να συμπεριληφθεί στη συνθήκη, επίσης καθυστέρησε τις διαπραγματεύσεις. Για παράδειγμα, ορισμένα έθνη, όπως η Ρωσία και η Ισλανδία, θέλουν να εξαιρεθεί η αλιεία.
Τον Μάρτιο, οι χώρες συμφώνησαν να πραγματοποιηθεί μια τελευταία σύνοδος για να προσπαθήσουν να υπογράψουν τη Συνθήκη – με προθεσμία που έχει οριστεί για το τέλος του έτους. Σε περίπτωση που αυτό δεν συμβεί, εκπρόσωπος της ΕΕ δήλωσε στο BBC ότι εξακολουθεί να δεσμεύεται για το θέμα: «Η ΕΕ θα επιμείνει στη γρήγορη συνέχιση των διαπραγματεύσεων», δήλωσε.
Στο τέλος του τελευταίου γύρου των αποτυχημένων διαπραγματεύσεων, η πρόεδρος της διάσκεψης Ρένα Λι δήλωσε: «Πιστεύω ότι με συνεχή δέσμευση, αποφασιστικότητα και αφοσίωση, θα μπορέσουμε να χτίσουμε γέφυρες και να καλύψουμε τα εναπομείναντα κενά».
Η προστασία των παγκόσμιων ωκεανών είναι επίσης σημαντική για τους ανθρώπινους πληθυσμούς, καθώς τόσοι πολλοί άνθρωποι βασίζονται στις θάλασσες για τροφή, εισόδημα και δραστηριότητες αναψυχής.
Εκτιμάται ότι τα παγκόσμια θαλάσσια οικοσυστήματα αξίζουν περισσότερα από 41 τρισεκατομμύρια λίρες, σύμφωνα με ερευνητές του Plymouth Marine Laboratory.
ΠΗΓΗ: BBC
www.ertnews.gr