Δωδέκατη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πίσω από 9 χώρες της Ευρωζώνης, αλλά και χώρες όπως η Ρουμανία και η Πολωνία τερματίζει η Ελλάδα όσον αφορά στην αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού. Η Eurostat δίνει στον ελληνικό κατώτατο μισθό – μετά την πρόσφατη αύξησή του την άνοιξη του 2024 – 1.109 μονάδες αγοραστικής δύναμης, όταν ο κατώτατος μισθός στην πρωταθλήτρια της Ευρώπης χώρα, το Λουξεμβούργο, έχει 1.912 ΜΑΔ, στην Πολωνία συγκεντρώνει 1.434 ΜΑΔ και στην Ρουμανία 1.242 ΜΑΔ.

Με αυτό το ranking η Ελλάδα είναι πίσω από χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Σλοβενία και η Λιθουανία. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο κατώτατος μισθός ξεπερνάει σε αγοραστική δύναμη χώρες όπως η Κροατία (1.107 ΜΑΔ), η Κύπρος (1.104 ΜΑΔ), η Πορτογαλία (1.092 ΜΑΔ) αλλά και τις χώρες που βρίσκονται πλέον κάτω από τον πήχη των 1.000 ΜΑΔ που είναι η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Εσθονία, η Βουλγαρία και η Αλβανία.

Σε απόλυτους αριθμούς

Σε απόλυτους αριθμούς και με βάση τον κατώτατο μισθό των 968 ευρώ σε 12μηνη βάση (καθώς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχουν Δώρα και οι εργαζόμενοι λαμβάνουν 12 και όχι 14 μισθούς, ο κατώτατος υπολογίζεται ως συγκριτικό μέγεθος ως εξής: 830 x 14 = 11.620 /12 = 968 ευρώ το μήνα) η Ελλάδα κατατάσσεται και πάλι 12η στην σχετική λίστα της Eurostat με το Λουξεμβούργο να οδηγεί και εδώ την κούρσα (2.570 ευρώ κατώτατος μισθός) και να ακολουθούν λίγο πολύ οι ίδιες χώρες, Ιρλανδία (2.146 ευρώ), Ολλανδία (2.134 ευρώ), Γερμανία (2.054 ευρώ), Ισπανία (1.323 ευρώ) κ.ο.κ.

Σε χειρότερη θέση από την Ελλάδα είναι χώρες όπως η Πορτογαλία (956 ευρώ), η Λιθουανία, η Κροατία, η Εσθονία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, δηλαδή όλες οι χώρες του λεγόμενου και πρώην ανατολικού μπλοκ.

Ο ρόλος των Δώρων

Αυτό που «διασώζει» εν μέρει την Ελλάδα είναι τα Δώρα, διότι αν δεν υπήρχαν και ο κατώτατος ήταν πράγματι 830 ευρώ, η Ελλάδα θα έπεφτε άλλες 5 θέσεις στο ranking κάτω από την Πορτογαλία, τη Μάλτα, τη Λιθουανία και την Κροατία…

Θετικό πρόσημο ωστόσο έχει η εξέλιξη της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού που ενισχύεται τα τελευταία χρόνια, έστω και λίγο, αποδεικνύοντας πως οι αυξήσεις κινούνται οριακά μεν αλλά πάνω από τον πληθωρισμό.

Πριν ξεκινήσει το σερί των αυξήσεων, το Β εξάμηνο του 2021 η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού ήταν στις 861 ΜΑΔ. Το Β εξάμηνο του 2022 έφτασε στις 943 ΜΑΔ, για να αυξηθεί περαιτέρω το Β 6μηνο του 2023 στις 1.043 ΜΑΔ και τώρα το Β 6μηνο του 2024 στις 1.109 ΜΑΔ.

«Φρενάρει» η αύξηση της αγοραστικής δύναμης

Η περαιτέρω ωστόσο επεξεργασία των στοιχείων της Eurostat αποδεικνύει πως η ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης κινείται μεν υψηλότερα από τον πληθωρισμό με ρυθμό όμως που βαίνει επιβραδυνόμενος.

Ειδικότερα, η αύξηση της αγοραστικής δύναμης του βασικού μισθού από το Β 6μηνο του 2021 στο Β 6μηνο του 2022 ήταν της τάξης του 9,5% (από τις 861 ΜΑΔ στις 943 ΜΑΔ) ακριβώς, δηλαδή, όσο ήταν και η πραγματική αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 650 ευρώ στα 713 ευρώ.

Στη συνέχεια η αύξηση της αγοραστικής δύναμης επιτάχυνε στο 10,6%, ανάμεσα στο Β 6μηνο του 2022 και στο Β 6μηνο του 2023, καθώς οι χαμηλόμισθοι απέκτησαν αγοραστική δύναμη πάνω από 1.000 μονάδες για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, με την αύξηση του μισθού, ωστόσο, σε ονομαστικούς όρους να είναι και πάλι 9,4% (από τα 713 στα 780 ευρώ). Προφανώς η επιτάχυνση της αύξησης της αγοραστικής δύναμης οφείλεται στην επιβράδυνση της αύξησης των τιμών (πληθωρισμός).

Το πλέον ενδιαφέρον είναι πως φέτος (Β 6μηνο 2024 έναντι Β 6μήνου 2023) η αύξηση της αγοραστικής δύναμης των χαμηλόμισθων «φρενάρει» στο 6,32%, αφού έφτασε τις 1.109 ΜΑΔ από 1.043 ΜΑΔ. Εναρμονίζεται, έτσι και πάλι με την αύξηση του κατώτατου μισθού, ο οποίος ονομαστικά πήρε μια αύξηση 6,4% από τα 780 στα 830 ευρώ.

Συμπερασματικά, λοιπόν, επισημαίνουμε πως η αγοραστική δύναμη των χαμηλόμισθων ακολουθεί ποσοστιαία τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού. Και αυτό είναι σημαντικό διότι κατ αρχήν δεν μειώνεται η αγοραστική δύναμη. Ωστόσο οι αυξήσεις που έχουν δοθεί δεν δείχνουν να είναι επαρκείς ώστε να προσδώσουν σημαντική ώθηση στην αγοραστική δύναμη των χαμηλόμισθων που παραμένει στην ίδια θέση στην πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Χαρακτηριστικό είναι πως το Β 6μηνο του 2022 η Ελλάδα βρίσκονταν στην 10η θέση της πανευρωπαϊκής κλίμακας αναφορικά με την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού. Στο Β 6μηνο του 2023 η θέση της Ευρώπης παραμένει 10η αναφορικά με την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού, ενώ στο Β 6μηνο του 2024 πέφτει στην 12η θέση.

Με τον μισθό των 830 ευρώ η Ελλάδα μπαίνει στο club των χωρών με τους μεσαίους προς χαμηλούς βασικούς μισθούς μαζί με χώρες όπως η Κύπρος, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Μάλτα και χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπως η Εσθονία, Λιθουανία, Κροατία, Τσεχία, Σλοβακία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Βουλγαρία.

Στην κορυφή της λίστας είναι οι χώρες του σκληρού πυρήνα της Δύσης, δηλαδή Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία αλλά και Ιρλανδία. Ακολουθούν Ισπανία και Σλοβενία με μισθούς της τάξης των 1.250 με 1.300 ευρώ, ενώ από την Πολωνία και την Ελλάδα οι μισθοί πέφτουν κάτω από τον πήχη των 1.000 ευρώ.

Να σημειώσουμε πως 22 από τα 27 κράτη – μέλη της Ε.Ε. έχουν σύστημα κατώτατου μισθού. Η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία δεν έχουν κατώτατο μισθό.

(Ο Γιάννης Καρούζος είναι δικηγόρος- εργατολόγος)